Noszenie dziecka w chuście lub nosidle – co mówi nauka o korzyściach dla rodzica i maluszka?

Dlaczego noszenie dziecka “na sobie” wydaje się tak naturalne?

Wielu rodziców instynktownie podnosi i przytula płaczące dziecko do klatki piersiowej, często kołysząc się delikatnie w przód i w tył. Te instynktowne zachowania zostały naukowo potwierdzone.

Badania pokazują, że tzw. “babywearing” (noszenie dziecka w chuście lub w nosidle) przynosi wiele korzyści zarówno dla malucha, jak i dla jego opiekunów. Sporo na ten temat mówi współczesna nauka.

Dlaczego noszenie dzieci jest dla nas naturalne?

Noworodki mają naturalny odruch chwytny dłoni i stóp, co oznacza, że przytulanie się do opiekuna jest dla nich naturalnym, odruchowym zachowaniem. Gdy podnosimy niemowlę, instynktownie zgina ono biodra i kolana oraz rozkłada nóżki, przygotowując się do umieszczenia na ciele matki. Te instynktowne i anatomiczne cechy dowodzą, że ludzie są gatunkiem, u którego młode przytulają się do rodzica – podobnie jak u innych naczelnych.

Antropolodzy uważają, że przez większość ludzkiej ewolucji niemowlęta były noszone przez opiekuna niemal cały czas. Stały, bliski kontakt jest mechanizmem przetrwania, zapewnia ochronę, gwarnatuje pożywienie i zachowanie ciepła. Dziś chusty i nosidła pozwalają nam powrócić do tego naturalnego stanu, jednocześnie umożliwiając rodzicom funkcjonowanie we współczesnym społeczeństwie.

Wpływ noszenia na więź rodzic-dziecko.

Badanie dotyczące efektów noszenia dzieci wykazało zdumiewające wyniki. Matki z grupy ryzyka społecznego zostały losowo przydzielone do grupy otrzymującej miękkie nosidło lub fotelik. Dzieci w wieku 3, 5 i 13 miesięcy, których matki używały miękkiego nosidła, wykazywały znacznie wyższy poziom przywiązania – aż 83% w porównaniu do zaledwie 38% w grupie korzystającej tylko z fotelika. Wśród matek, które nosiły dzieci codziennie, ten wskaźnik wyniósł 93%.

Podobne wyniki uzyskano w badaniu młodych matek w USA, którym zalecono noszenie dzieci przez godzinę dziennie przez trzy miesiące. W porównaniu z grupą kontrolną, która otrzymała książeczki z obrazkami, matki noszące dzieci i ich niemowlęta wykazywały bardziej pozytywne interakcje, miały większą wrażliwość matki, a dziecko rozwijało się lepiej na poziomie społecznym i emocjonalnym.

Karmienie piersią a noszenie dziecka

Istnieje silny związek między kontaktem fizycznym, wydzielaniem oksytocyny oraz karmieniem piersią. Okazuje się, że noszenie dziecka wspiera karmienie. We Włoszech przeprowadzono badanie, w którym losowo wybranym 200 matkom podarowano nosidło lub ulotkę z informacjami o karmieniu piersią. Matki noszące dzieci karmiły częściej oraz deklarowały znacznie większą chęć kontynuowania karmienia piersią w drugim (72% vs 51%) i w piątym miesiącu (48% vs 24%).

Podobne badanie w USA wykazało, że w grupie noszącej dzieci, znacznie więcej matek kontynuowało karmienie piersią lub karmienie odciągniętym mlekiem po 6 miesiącach (68% vs 40%). Zauważono również, że bliski kontakt fizyczny ułatwia matkom rozpoznawanie subtelnych sygnałów głodu u noworodka, co pomaga utrzymać laktację oraz zapewnić optymalne odżywianie dziecka.

Mniej płaczu, lepszy sen

W losowym badaniu wpływu noszenia na płacz niemowląt, matki z grupy interwencyjnej były zachęcane do noszenia swoich dzieci od czwartego tygodnia życia. Zaobserwowano, że 6-tygodniowe dzieci (kiedy statystycznie płacz niemowląt zwykle osiąga apogeum) noszone i przytulane płaczą krócej o 43% (1,23 vs 2,16 godziny dziennie).

Porównano również trzymanie i przytulanie dziecka przez siedzącą matkę z noszeniem podczas energicznego spaceru. Dzieci noszone przestawały płakać i wykazywały zmniejszoną częstość akcji serca oraz zwiększoną zmienność rytmu serca, co dowodzi fizjologicznego uspokojenia.

Zaobserwowano też, że noszenie może pomóc w jej łagodzeniu kolki niemowlęcej, choć nie potwierdzono, żeby samo w sobie było skutecznym lekiem.

Korzyści fizyczne dla dziecka

Pozycja “żabki” (ze zgiętymi i rozwartymi biodrami), którą dziecko przyjmuje podczas noszenia, zapewnia optymalną pozycję dla rozwoju bioder i może zapobiegać niektórym formom dysplazji stawu biodrowego. Noszenie może zmniejszyć ryzyko plagiocefalii pozycyjnej (spłaszczenia główki), również dlatego, że zmniejsza czas, jaki niemowlęta spędzają leżąc (na plecach), oraz dlatego, że umożliwia swobodne ruchy głowy.

Sen noworodka wpływa na rozwój społeczny i poznawczy. U dzieci noszonych zaobserwowano głębszy, spokojniejszy sen i lepszy rozwój społeczno-emocjonalny oraz poznawczy.

Lepsza równowaga w rodzinie i powrót do pracy

Noszenie dziecka wzmacnia zaangażowanie ojca w opiekę nad dzieckiem, co również wiąże się z pozytywnymi wynikami rozwojowymi. Warto też zauważyć, że noszenie umożliwia niektórym matkom, np tym z krótkim urlopem macierzyńskim, zabranie niemowląt do miejsca pracy przy ograniczonej ingerencji w ich zadania zawodowe.

Jak zacząć nosić dziecko?

Na rynku dostępnych jest wiele różnych nosideł. Wybór odpowiedniego rozwiązania zależy od preferencji rodzica, wieku i wagi dziecka oraz planowanych aktywności. Najważniejsze, by nosidło zapewniało prawidłową pozycję dziecka (tzw. pozycję żabki) i było wygodne dla rodzica.

Noszenie dzieci to nie tylko wygodna, czy modny trend, ale praktyka zgodna z naszą biologiczną naturą. Badania jednoznacznie wskazują na liczne korzyści, od lepszego rozwoju, przywiązania, przez usprawnienie karmienia piersią, aż po redukcję płaczu i wsparcie rozwoju fizycznego dziecka.

Czy warto? Nauka zdecydowanie mówi tak!

Wpis powstał w oparciu o Babywearing Practices and Effects opublikowanym w Czerwcu 2022 w Academic Journal of Pediatrics & Neonatology.